Qua 5 năm thực hiện Chương trình mục tiêu xây dựng nông thôn mới (NTM), tốc độ xây dựng NTM của huyện Mỹ Lộc rất chậm so với tiến độ chung của toàn tỉnh. Đến nay mới chỉ có 2 xã Mỹ Tân và Mỹ Phúc hoàn thành được công nhận xã NTM vào cuối năm 2015. Các xã khác đều chậm về tiến độ, số lượng các tiêu chí đạt và cơ bản đạt còn ít; đặt ra yêu cầu huyện ủy, UBND huyện phải nhanh chóng triển khai các giải pháp quyết liệt, đồng bộ, hiệu quả để hoàn thành mục tiêu năm 2016 các xã Mỹ Hưng và Mỹ Thắng trở thành xã NTM.
Theo báo cáo tiến độ xây dựng NTM đến tháng 10-2016, qua tự rà soát đánh giá, xã Mỹ Hưng đã đạt và cơ bản đạt 17 tiêu chí, còn 2 tiêu chí chưa đạt là giao thông và nhà ở dân cư. Xã Mỹ Thắng mới chỉ đạt và cơ bản đạt 14 tiêu chí, còn 5 tiêu chí chưa đạt là giao thông, trường học, văn hóa, môi trường và hệ thống tổ chức chính trị, xã hội vững mạnh. Sau đợt kiểm tra, rà soát việc thực hiện các tiêu chí vào tháng 7 vừa qua đối với 2 xã, Huyện ủy, UBND huyện Mỹ Lộc nhận thấy chất lượng hoàn thành phần lớn các tiêu chí còn thấp, hầu hết các tiêu chí chưa hoàn thiện hết các nội dung theo quy định của Bộ Tiêu chí quốc gia và quy định của tỉnh về tiêu chí NTM. Trong công tác chỉ đạo thực hiện chương trình, Ban chỉ đạo xây dựng NTM của xã chưa chú trọng hết những nội dung chi tiết trong các tiêu chí, mới chú ý xây dựng các công trình mà chưa quan tâm tổ chức quản lý, sử dụng hiệu quả các công trình đó. Quá trình đầu tư các hạng mục công trình chưa quan tâm đến những nội dung thể hiện chiều sâu trong xây dựng NTM là cải thiện bộ mặt nông thôn với trọng tâm là chất lượng cuộc sống và thu nhập cho người dân nên chưa cổ vũ được đông đảo người dân địa phương tham gia xây dựng NTM. Đồng chí Nguyễn Tuấn Ngọc, Trưởng Phòng NN và PTNT huyện cho biết, với quyết tâm hoàn thành mục tiêu xây dựng đã đặt ra trong năm 2016 tạo đà cho các năm tiếp theo, thời gian qua, huyện ủy, UBND huyện cùng với các xã đã nghiêm túc kiểm tra, rút ra bài học kinh nghiệm trong 5 năm qua, chỉ rõ những khó khăn, vướng mắc, tồn tại hạn chế, phân tích rõ nguyên nhân để tìm ra các giải pháp thúc đẩy xây dựng NTM. 5 năm qua, nhìn chung kết quả thực hiện chương trình xây dựng NTM chưa đều ở các xã, thị trấn; các nội dung thực hiện tiêu chí chưa được quan tâm toàn diện, chưa cao và bền vững. Nguồn lực huy động được cho chương trình chưa nhiều, phần lớn giá trị trong kết quả đóng góp của người dân là từ góp đất, hiến đất thông qua công tác dồn điền đổi thửa. Cơ cấu kinh tế chuyển dịch chậm, tỷ trọng nông nghiệp vẫn cao, ít các mô hình kinh tế hiệu quả, thiếu các sản phẩm nông nghiệp đặc trưng, có thế mạnh. Vấn đề ô nhiễm môi trường do thói quen sinh hoạt lạc hậu, vấn đề rác thải làng nghề, chất thải chăn nuôi còn phức tạp khó giải quyết, ảnh hưởng xấu đến đời sống dân cư và làm cho quá trình phát triển kém bền vững. Ở các điểm thôn, xóm có bãi rác tập trung hầu hết mới chỉ tổ chức thu gom rác mà chưa thực hiện phân loại, xử lý rác theo quy định. Một số địa phương còn thờ ơ với việc thực hiện chương trình xây dựng NTM, chưa lập kế hoạch tổng thể trong 5 năm, kế hoạch cho từng năm. Một số nơi chưa thực hiện tốt quy chế dân chủ ở cơ sở nên phát sinh những thắc mắc, giảm niềm tin của nhân dân, gây khó khăn trong việc huy động sự tham gia của người dân vào thực hiện chương trình xây dựng NTM. Nguyên nhân cốt lõi của thực trạng trên là cấp ủy, chính quyền từ huyện đến xã trong giai đoạn đầu chưa thật sự tập trung, quyết liệt trong việc quán triệt và thực hiện chương trình; chưa tăng cường kiểm tra, giám sát và giải quyết kịp thời các khó khăn vướng mắc; chưa phát huy được vai trò chủ đạo của người dân. Công tác tuyên truyền về xây dựng NTM chưa liên tục và sâu rộng khiến cho nhận thức của cán bộ còn tâm lý trông chờ, ỷ lại vào sự hỗ trợ của cấp trên cả về tư duy và nguồn lực. Ý thức cộng đồng và kiến thức về xây dựng NTM của một bộ phận người dân còn hạn chế. Việc quản lý giám sát sử dụng các nguồn kinh phí được cấp chưa sát sao. Kinh phí được cấp chủ yếu đầu tư vào xây dựng cơ sở hạ tầng mà chưa chú trọng việc đầu tư phát triển các mô hình sản xuất hiệu quả, tạo việc làm, nâng cao thu nhập cho người dân hay các hoạt động tuyên truyền, vận động nâng cao ý thức xã hội của người dân về nếp sống văn minh, đoàn kết, yêu quê hương và bảo vệ môi trường hướng tới phát triển bền vững. Các mô hình kinh tế nhỏ lẻ, manh mún thiếu định hướng, thiếu liên kết duy trì quá lâu gây cản trở phát triển nông nghiệp địa phương. Nhiều hộ dân mặc dù không còn nhu cầu sản xuất nông nghiệp nhưng vẫn muốn giữ ruộng đã làm cản trở tích tụ ruộng đất để sản xuất nông nghiệp hàng hóa lớn. Toàn huyện mới chỉ kiên cố hóa được 3,385km kênh cấp 3, đạt tỷ lệ rất thấp. Tỷ lệ đường giao thông nông thôn được bê tông hóa chưa nhiều. Hầu hết NVH xã ở các địa phương đều đã có quy hoạch đất nhưng chưa có đơn vị nào triển khai xây dựng…
Đường trục tổ dân phố Trung Quyên, Thị trấn Mỹ Lộc được xây dựng đảm bảo tiêu chí NTM
Nhằm hoàn thành mục tiêu xây dựng NTM trong năm 2016 đồng thời tạo động lực triển khai xây dựng NTM phục vụ mục tiêu phấn đấu trở thành huyện NTM vào năm 2019, Huyện ủy, UBND huyện Mỹ Lộc đã chỉ đạo các xã, thị trấn tập trung các giải pháp trọng tâm. Trong đó, 2 xã Mỹ Hưng và Mỹ Thắng tập trung hoàn thành các tiêu chí chưa đạt kết hợp bổ sung hoàn thiện các tiêu chí cơ bản đạt. Hỗ trợ đầu tư triển khai dự án xây dựng tuyến đường Thịnh Thắng thuộc xóm 5 xã Mỹ Hưng để xã hoàn thành tiêu chí giao thông. Đồng thời, đề nghị Ủy ban MTTQ huyện, địa phương huy động nguồn vốn xã hội hóa hỗ trợ tu sửa, xây dựng mới 2 căn nhà tạm của hộ nghèo và hộ có công với cách mạng trên địa bàn xã. Đối với xã Mỹ Thắng, tập trung huy động nguồn ngân sách từ tiết kiệm thu, chi thường xuyên hỗ trợ hoàn thiện hạng mục còn thiếu như nhà hiệu bộ và các phòng chức năng, quy hoạch lại khuôn viên trường tiểu học đạt chuẩn. UBND xã cần nhanh chóng tổ chức các tổ thu gom rác ở các thôn, xóm còn lại, đề xuất phương án xử lý rác thải điểm công nghiệp làng Sắc, lập các tổ tự quản đảm bảo công tác vệ sinh môi trường tại các trục đường giao thông và khu dân cư. Có kế hoạch cải tạo nâng cấp hội trường UBND xã thành NVH xã. Xây dựng kế hoạch giải tỏa hành lang đường giao thông tuyến đường từ cầu thôn Thịnh đến Phủ Mỹ. UBND huyện tập trung chỉ đạo kiện toàn Ban chỉ đạo xây dựng NTM từ huyện đến xã trọng tâm là các cán bộ chủ chốt có năng lực; phân công nhiệm vụ cho từng thành viên phụ trách các nội dung chương trình xây dựng NTM (quy trách nhiệm rõ ràng cho từng cá nhân, nội dung nào không hoàn thành thì cá nhân đó cũng không hoàn thành nhiệm vụ; đơn vị nào không hoàn thành thì cá nhân phụ trách đơn vị đó phải chịu trách nhiệm). Tăng cường công tác chỉ đạo, điều hành các cơ quan, đơn vị, các xã, thị trấn, chủ yếu là đề cao vai trò trách nhiệm của người đứng đầu, chỉ đạo sát sao, quyết liệt song song với kiểm tra, đôn đốc, giải quyết vướng mắc trong quá trình thực hiện. Đây là yếu tố quyết định để chấn chỉnh tình trạng cán bộ thờ ơ, thiếu trách nhiệm với công tác xây dựng NTM ở các xã, thị trấn. Lựa chọn ưu tiên đầu tư xây dựng các hạng mục công trình đầu tư hợp lý sát với tình hình thực tế dựa trên cơ sở hạ tầng sẵn có và nguồn lực của địa phương. Thực hiện nghiêm Pháp lệnh Dân chủ cơ sở, đảm bảo nguyên tắc: dân biết, dân làm, dân kiểm tra và dân hưởng lợi. Chỉ đạo các xã lập kế hoạch tiến độ thực hiện các tiêu chí NTM chi tiết cho từng tháng từ nay đến khi hoàn thành chương trình và hằng tháng báo cáo tiến độ thực hiện về Ban chỉ đạo xây dựng NTM huyện./.
Bài và ảnh: Đức Toàn
Nguồn Báo Nam Định