Du xuân qua miền lễ hội - Nam Định
Cập nhật lúc 10:19, ngày 22/01/2018 (GMT+7)
Nam Định- mảnh đất giàu truyền thống văn hóa, một trong những nét đặc trưng làm nên nét đẹp này, đó là vùng đất có nhiều lễ hội gắn với các di tích lịch sử văn hóa của dân tộc. Về Nam Định là về với mảnh đất địa linh mà ở đó lễ hội được người dân gìn giữ từ nhiều đời như mạch nguồn sức mạnh của tinh thần yêu nước, yêu quê hương...
 


Đầu xuân, khi không khí tưng bừng đón Tết cổ truyền vẫn còn lan toả, mọi người lại nô nức rủ nhau trẩy hội chợ Viềng. Đây là phiên chợ chỉ diễn ra vào đêm mùng 7 rạng sáng mùng 8 tháng giêng nên không chỉ người dân trong tỉnh mà du khách thập phương về chơi chợ, mua sắm cầu may. Chợ Viềng xuân thực sự là hội chợ đặc trưng của miền quê nông nghiệp giàu sản vật, một loại hội chợ "đấu xảo sinh động” ngoài trời, trưng bày, giới thiệu, trao đổi những sản phẩm nông nghiệp do người nông dân làm ra, nhất là những loại cây cảnh, cây trồng đặc sản, cũng như những sản phẩm thủ công tinh xảo; từ đồ dùng sinh hoạt đến công cụ lao động bằng đồng, bằng sắt; từ đồ tế tự đến đồ trang sức mỹ nghệ, đồ chơi trẻ nhỏ,... Đặc biệt hơn cả, ai về chợ Viềng xuân cũng mua cho bằng được thịt bê thui, coi đó là món quà chợ, lộc hội không thể thiếu được trong tâm thức cầu may đầu xuân đi hội chợ Viềng. Những năm gần đây, du xuân chợ Viềng đã trở thành nét đẹp văn hoá trong đời sống tinh thần của nhân dân địa phương, đáp ứng được sự ngưỡng vọng của khách thập phương đối với vùng đất giàu truyền thống lịch sử, cách mạng, đậm đà sắc thái văn hoá dân gian.

Du xuân trên đất Nam Định còn rất tưng bừng ở Khu di tích đền Trần- chùa Tháp, người Việt nào cũng ước ao có một lần trong đời được dâng nén tâm hương đầu tiên trong năm mới tại Đền thờ Quốc công Tiết chế Hưng Đạo Đại vương Trần Quốc Tuấn và tham dự lễ Khai ấn đầu năm- một phong tục đặc sắc được truyền lại từ đời vua Trần. Theo nhân dân kể lại, dịp đầu năm tại Đền Trần dân làng Tức Mặc bao giờ cũng tổ chức khai ấn. Buổi lễ trọng thể này được diễn ra vào giữa đêm 14 và mở đầu cho ngày 15 tháng giêng đây là sự hồi ảnh của tập tục cổ. Lễ rước ấn bắt đầu từ đền Cố Trạch sang đền Thiên Trường. Sau đó, hòm ấn được đặt trang trọng trên ban thờ, trong hòm có hai con dấu. Quả nhỏ trên mặt khắc hai chữ "Trần Miếu", quả lớn có khắc những chữ: "Trần Triều Tự Điển, Tứ phúc vô cương" theo kiểu chữ triện. Đúng giờ tý (12 giờ đêm) buổi lễ bắt đầu một cụ cao niên nhất đứng ra thay mặt dân làng làm lễ. Tiếp đó người rước hòm ấn đi theo nhịp trống, chiêng cùng ánh đèn, nến, tiến sang đền Thiên Trường tiếp tục làm lễ, cuối cùng là tổ chức đóng dấu son đỏ trên các tờ giấy vàng chia phát cho những người tham gia dự buổi lễ, chia về treo tại nhà để cầu phúc, cầu may, tránh mọi hoạn nạn rủi ro trong năm. Lễ khai ấn cũng là tín hiệu nhắc nhở chấm dứt ngày Tết, thực sự bắt tay vào công việc.

Phủ Dầy (Kim Thái, Vụ Bản) là nơi đón nhận bằng UNESCO ghi danh "Thực hành Tín ngưỡng Thờ mẫu Tam phủ của người Việt" là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện nhân loại trong năm 2017 vừa qua. Hàng năm, cứ mỗi độ xuân về, nhân dân từ mọi miền đất nước lại nô nức hành hương về Phủ Dầy. Từ bao đời nay, Mẫu Liễu Hạnh đã trở thành "tứ bất tử" trong tín ngưỡng của dân tộc Việt. Tục thờ Mẫu nói chung, lễ hội Phủ Dầy nói riêng đã trở thành hình thức sinh hoạt tín ngưỡng văn hoá cộng đồng, mang ý nghĩa nhân văn cao cả. Hội Phủ Dày thực sự hấp dẫn khách bởi sự đan xen, hòa quyện giữa những nghi thức trang trọng cùng những hoạt động văn hóa dân gian sôi nổi, đặc sắc. Tiêu biểu nhất trong hội Phủ Dầy là nghi lễ rước Thánh Mẫu và sinh hoạt văn hoá "Hoa trượng hội"... Lễ hội kéo dài từ ngày mồng ba đến ngày mồng tám tháng ba âm lịch.

Lễ hội mùa xuân không chỉ đơn thuần mang yếu tố tín ngưỡng thuần tuý mà còn là hình thức sinh hoạt văn hoá tinh thần mang đậm truyền thống, đạo lý tôn kính tổ tiên, "Uống nước nhớ nguồn", tưởng nhớ công lao các vị anh hùng dân tộc có công xây dựng, bảo vệ quê hương đất nước, những bậc tiền nhân đã truyền nghề, mang lại đời sống ấm no, hạnh phúc cho nhân dân.

Du xuân trên đất Nam Định tràn ngập tiết xuân, thưởng lãm nhiều lễ hội truyền thống độc đáo sẽ giúp du khách thoải mái nghỉ ngơi để rồi chuẩn bị khởi đầu cho một năm mới với nhiều thành công mới đang chờ đón.

Ban biên tập (Sưu tầm)